Saltar ao contido principal

Holocausto español en Mauthausen

Os telediarios non o din, pero o holocausto nazi non foi só contra os xudeos. Máis de nove mil españois foron enviados a campos de concentración, e a maioría en concreto ao de Mauthausen, en Austria. Hoxe, 70 anos despois da liberación do campo de concentración de Auschwitz e día da memoria do holocausto nazi, é o momento de lembrar que isto tamén nos tocou de preto, e que unha parte importante da nosa historia recente, lamentablemente, tamén pasou por alí. E para mostra, unha foto e unha historia:


Presos do campo de concentración de Mauthausen o día da súa liberación por tropas de EE.UU.

Coa guerra civil perdida, miles de republicanos españois lograron pasar a Francia. Pero a intención non era só salvar a vida, senón tamén seguir loitando contra os fascismos en Europa. Por iso, moitos deles, que o deixaran todo atrás, saíron dunha guerra para meterse noutra, uníndose aos franceses para loitar contra os nazis. Pero ao caer Francia en mans de Hitler ás primeiras de cambio, moitos son capturados polas tropas alemanas e enviados a Mauthausen. Previamente, os nazis contactaron co goberno de Franco para saber que debían facer con eles, pero este desentendeuse por completo, alegando que non existían máis españois que os que quedaran en España. O ditador enviounos así ao matadoiro.





Os españois foron obrigados a portar unha insignia propia: era un triángulo azul co vértice cara abaixo (logo que poñían aos apátridas) pero cunha S (de España) no centro. Durante os longos anos que botaron alí, moitos presos deixaron a vida na terrible escaleira de pedra que subía desde o campo ata a canteira: 186 chanzos a subir con pedras de ata sesenta quilos sobre o corpo. Se tropezabas, se caías, se non o soportabas, estabas morto. Ese foi o brutal día a día, durante varios anos, para os dous mil españois que lograron sobrevivir a Mauthausen.



Contan os supervivintes franceses que os españois eran os máis motivados dentro do campo. Estaban seguros de que os nazis perderían a guerra, de que un día alguén viría a liberalos, e incluso lembran que cando chegaban ao alto da escaleira de pedra que levaba á canteira, pese ao abatimento, algúns dicían polo baixo: outra pequena vitoria contra os nazis. Sen dúbida, os tres anos de guerra civil curtíranos para un destino que xamais serían quen de imaxinar.

Vía
Convertidos nos máis veteranos, os españois propuxéronse formar unha organización clandestina dentro do campo. Roubaban medicamentos da enfermería, redistribuían os poucos alimentos que podían xuntar para dalos aos máis débiles, recibían aos novos presos para ensinarlles tácticas de supervivencia...  A intención era axudarse entre eles en todo momento, e a ser posible reunir probas do que estaba pasando. Precisamente un deles, Francisco Boix, que traballaba dentro do campo como fotógrafo, tivo a idea de gardar unha copia en negativo de cada foto que facía por se puidera servir no futuro; entusiasmados, os seus compañeiros acordaron apoialo e buscar un escondite seguro para gardar os negativos. Bastaba con que un só deles sobrevivise e aportase algunha daquelas fotos para demostrar ao mundo enteiro o que estaba pasando.

O preso español Franscisco Boix, coa súa cámara en Mauthausen
Cando en 1945 o exército de EEUU entrou no campo, cos nazis xa fugados, as bandeiras republicanas substituiran ás alemanas, e sobre a porta principal, colgaba a enorme pancarta da fotografía que encabeza esta entrada. Anos máis tarde, o testemuño de Francisco Boix e as fotos que aportou, foron presisamente as probas que permitiron incriminar aos responsables de Mauthausen nos famosos xuízos de Nuremberg.

Sen embargo, aínda que os fascismos caeron derrotados en Europa, a ditadura de Franco permaneceu impasible en España ata 1975. Nin Francisco nin o resto de españois supervivintes puideron volver á súa patria. Quedaron nos países que os acolleron, especialmente Francia, completamente ignorados e esquecidos polo seu país de orixe. Aquel que levaron sempre con orgullo na súa loita incansable (e despiadada) pola liberdade.

Portada do libro que hoxe mesmo se presenta en España

Aos españois de Mauthausen. In memoriam.

Comentarios

  1. Michael Lorigados3/2/15

    Aí estiven eu fai nada!! Hahaha

    ResponderEliminar
  2. Vitoria3/2/15

    "El horror, el horror" dixo Kurtz.

    ResponderEliminar
  3. Hai sitios que marcan, e supoño que este Michael, foi un deles. Se buscades, hai unha chea de testemuños que narran o atroz que era a vida en Mauthausen: "Los españoles, como sus compañeros de cautiverio de cincuenta y tantas nacionalidades, murieron de mil maneras, a cual más inhumana: como el vasco Tellechea, despedazado por los perros lobo, o como los catalanes Miret Musté y Juncosa Escoda, abatidos por una ráfaga de metralleta cuando yacían en el suelo, heridos en un bombardeo aéreo; o muertos a golpes y a patadas por los SS, como el manchego Enrique Rodríguez y el aragonés Pedro Fernández, o en el camión fantasma, asfixiados por el gas carbónico del tubo de escape conectado con la caja del vehículo, como el comandante del aeródromo de Barcelona, Busquets, y Emilio Andrés, comisario del Cuerpo de Ejército, y el coronel León
    Vía http://www.javierortiz.net/ant/otrasvoces/mauthausen.htm

    ResponderEliminar

Publicar un comentario

Grazas por comentar!

Publicacións populares deste blog

6º Concurso CineHistoria

Despois de 5 edicións, non pensaríades que deixaríamos acabar o curso sen o noso concurso favorito, non...? Pois benvidos a CineHistoria! , o certame de minicríticas de cine máis famoso da comarca!  Velaquí as 40 críticas (en formato orixinal) desta edición,. Podedes lelas todiñas nos comentarios! As normas e o sentido do concurso xa o sabedes , pero por se acaso...: Para quen? Participan os meus alumnos de Historia de 1º de Bacharelato . Este ano, 40. Que teñen que facer? Eu reparto unha listaxe dunhas 50 pelis .  Cada un deles ten que elixir unha para ver antes dunha data límite. Condición obrigada: que non a viran nunca!  Onde e cando? Cando acabou o tempo para ver as pelis, un día, sen previo aviso reparto en clase un papel.  Cada participante ten 8 liñas e uns 20 minutos para escribir . Como facelo? A crítica debe ser algo máis que un resumo. Debe ter opinión, análise, orixinalidade e, sobre todo, espertar unha emoción no que le. Prohibido deix

V Concurso CineHistoria

Os bos costumes non se poden perder. Por iso, había que volver coa quinta edición do Concurso máis lonxevo (creo) do noso instituto.  Como cada ano, convoco aos meus alumnos de Historia do Mundo Contemporáneo (1º Bacharelato) a un certame, que non é máis que unha escusa para ver cine... e, a través dese cine, para tecer lazos invisibles coa Historia, ou sinxelamente coa vida .  Que como o facemos? Doado. Entrego unha lista ampla de películas coas que un se pode achegar á Historia (ou ao bo cine); concedemos un prazo de tempo para que cada alumno poida ver polo menos unha delas; e cando todos teñen visto xa a súa peli, chego un día por sorpresa a clase e exclamo: " Aquí comeza o Concurso de Críticas CineHistoria! ";  ese día, nun silencio de 20 minutos e baixo pseudónimo, cada alumno esfórzase por escribir a crítica da peli que viu, sabendo que debe facelo da forma máis persoal, orixinal e efectiva posible...   Con que premio? Con cal vai ser! Aquí comeza o V CONCURS

Concurso Galicia en Foto (II)

Aquí volve o noso concurso! E unha vez máis, non penso dicir onde está isto ... Porque queda da vosa man! Iso si, desta vez cambiamos o método de resposta: en vez de escribir a solución publicamente nun comentario, enviarédesma a min directamente facendo clic na parte superior do blog, onde di "INFO", e dentro diso en "CONTACTO". Unha vez aí, non tedes máis que poñer nome, email e a vosa resposta! Deste xeito chegará a min sen que outros poidan vela.  Gaña quen acerte o nome concreto e a función do lugar no que botei esta foto .  Tal e como prometera, desta vez agarda un premio de cine! O PRAZO PARA CONCURSAR  REMATA ÁS 23.00 HORAS DO SÁBADO 9 PUBLICAREI TODAS AS RESPOSTAS E O GAÑADOR AQUÍ AO LONGO DO DOMINGO 10 BRAVO CENTURIÓNS! O lugar da foto é o fermoso campamento romano de Aquis Querquennis,  en Bande (Ourense). Os vellos coñecían o sitio como A Cidá, pois vían muros e obras de edificacións antigas.  En 1947, ao construírse o Encoro d