Samia... Atleta

Lembrades aquel xogo que tanto vos gustaba, o da Lotaría da Vida...?

Pois agora fixádevos nela. Porque esa rapaza tan nova da imaxe recórdanos que non é só un xogo. Fixádevos tan só un intre nos seus trazos, na súa expresión, na vida que late e sente nese corpo de verdade. Chámase Samia. Non está moi lonxe da vosa idade: 17 anos. E a pesar de ser tan nova, na fotografía está representando ao seu país nada menos que nos Xogos Olímpicos de Pekín, en 2008. A súa ilusión...

Foto, S.F (Getty)

Ese día Samia correu a proba dos 200 metros. Xa na mesma saída, a diferenza corporal coas rivais era brutal, pois todas eran un ameazante monte de músculos... Menos ela, que ao lado parecía unha nena. Quedou atrás desde o mesmo inicio. Trinta e dous segundos tardou en chegar, dez máis que a gañadora: un mundo. Pero ese día, o público que enchía o estadio, apegouse á atleta somalí, acompañándoa na súa carreira cunha ovación de aplausos. Supoño que viron nela unha deportista realmente olímpica, loitadora con moitas máis cousas que co crono, digna e admirable na súa derrota... Quen sabe con que pobres medios esa rapaza lograra o mérito suficiente para poder estar alí, supoño que pensaron ao vela. Aquel día, na meta, paseou e honrou a bandeira do país que tanto a castigou. Despois, agradecida, pero ferida no seu xoven orgullo, declarou: "Quero que me aplaudan por gañar. Prefíroo a que me aplaudan por ver que necesito apoio, aínda que iso me fixo feliz". Ninguén da súa familia a puido ver competindo e sendo recoñecida por tanta xente aquel fermoso día da súa vida. Probablemente o último...

Samia non estivo nos Xogos de Londres porque no seu país, en guerra desde que ela naceu e gobernado por fanáticos incultos e machistas, poñíanlle todas as trabas do mundo para adestrar: insultos, golpes, atrancos, medo. Tanto medo, que incluso chegou a negar que era deportista cando a morte empezou a asomar no seu barrio a modo de ameaza. Queríana calada, tapada e metida na casa. Se é que tiña casa... Samia non tivo ningunha sorte na Lotaría da Vida: aparte de guerra, a fame, e a ablación que probablemente sufriu, tivo que abandonar a escola con oito anos, cando asasinaron a seu pai, para coidar dos seus cinco irmáns. Ningún soño, agora sabíaoo, sería posible nunca alí.

Decidiu que tiña que marchar. Quería facer carreira no deporte. Sentía que ela valía, pero alí sería imposible. Reuniu os cartos que puido. Súa nai, a pesar do perigo de perdela, quixo axudarlle vendendo unha pequena parcela de terra que aínda lle quedaba. E así, foise. Completamente soa. De Somalia cruzou a Etiopía, de aí a Sudán e despois a Libia. Polo camiño, atopouse guerras, extremismos, perigos e situacións que nin sequera seriamos quen de imaxinar. Chegou a estar encarcerada. Así é todo, logrou chegar á costa mediterránea, con Italia (Europa, a salvación), nalgún punto ao lonxe. Pagou para ter unha praza nunha embarcación chea de desesperados. Rezou para que saíra ben. Xogouse a vida para poder vivir, e poder correr. Pero o seu pequeno corpo non soportou a longuísima travesía á deriva, o sol implacable, a ausencia de auga doce a bordo, a falta de axuda, a inmensa e inxusta desigualdade do mundo. Esa da que todos somos parte responsable.

Samia Yusuf Omar morreu algún día deste ano, naquel barco. Non chegou. Nunca volverá a correr. Pero non hai dúbida... Era unha atleta. Unha atleta, e unha valente.