Saltar ao contido principal

Feliz Solsticio para todos

Confeso que son máis ateo que Alatriste. Pero sempre digo que, aínda que non creamos na existencia dun deus, ou non practiquemos a relixión maioritaria aquí (o catolicismo), nunca poderemos dicir que non somos cristiáns. Porque na nosa vida e cultura todo está impregnado de cristianismo. Empezando polo calendario, que regula os tempos en función da historia relatada na Biblia: celebramos o domingo (para descansar), a Semana Santa (para lembrar a crucifixión), a Pascua (para a resurrección)... ou o Nadal (para celebrar o nacemento de Cristo). Pero se rascásemos con coidado e levantásemos a uniforme capa de pintura extendida polo cristianismo a partir do século III, debaixo atoparíamos a fermosa policromía doutras crenzas que celebraban exactamente os mesmos días do ano. Crenzas que a Igrexa adaptou, porque era a mellor forma de facilitar a conversión dos pobos paganos.
Non é casualidade que o nacemento de Cristo se situara nestas datas. Porque vén a coincidir co Soslticio (sol sistere, sol quieto) de Inverno, o momento do ano no que, debido á posición da Terra con respecto ao Sol, temos a noite máis longa e o día máis curto do ano (22-23 de decembro), e a partir do cal os días comezan a medrar lentamente. Cando o sol volve a nacer ou a impoñerse á noite. Por iso mesmo os romanos, daquela, xa celebraban por esas datas a festa do Sol Invencible, igual que os pobos antigos e prerromanos tiñan por costume render culto ao Sol nestes días. Os xermanos e nórdicos tamén celebraban o nacemento dun tal Frey, deus do sol nacente, e deles precisamente vén o costume de adornar unha árbore. E é que nunha cultura de base agrícola, todo dependía do comportamento do sol: a sementeira, as colleitas, os froitos dos bosques, o apareamento entre animais... Así que é moi lóxico que dalgún modo se lle rendera culto. De feito, moitos monumentos do neolítico, como Stonehenge, parece que xa foron erguidos tendo en conta os solsticios.



Un dos exemplos máis fascinantes é o de Newgrange, o xacemento arqueolóxico máis coñecido de Irlanda. Con 5.000 anos de antigüidade (máis que as pirámides de Exipto!), os seus construtores, aparte dunha tumba grandiosa, querían que estivera orientada astronomicamente. E cada ano, na mañá do Solsticio de Inverno, os raios do sol penetran polo oco principal para encher de luz todo o interior da enorme cámara funeraria durante dezasete máxicos minutos. Así ano tras ano, invariablemente, desde hai máis de cinco mil. Ata onte. Curioso, verdade?

Comentarios

  1. Andrea27/12/11

    Frey é un vanir da mitoloxía nórdica! Encantoume! A festividade propiamente chámase Jul, ou transcrito, Yule, reconvertida pola Igrexa como ben dis, coincide aquí co nadal. Aínda hoxe en sueco e noruego "bo nadal" dise "god jul".

    ResponderEliminar
  2. Como dominas a mitoloxía nórdica!
    O outro día estiven cun neno de seis anos no Museo das Palabras de Vigo. Nun panel sobre Logos e Publicidade, había un montón de marcas. Pregunteille se recoñecía o significado dalgún símbolo, e sinalou o da Coca-Cola. Sorprendeume moito oilo dicir que era o símbolo do Nadal.
    E acordeime de que Papa Noel represéntase en vermello e branco precisamente por un anuncio feito por Coca-Cola en 1931...

    ResponderEliminar

Publicar un comentario

Grazas por comentar!

Publicacións populares deste blog

6º Concurso CineHistoria

Despois de 5 edicións, non pensaríades que deixaríamos acabar o curso sen o noso concurso favorito, non...? Pois benvidos a CineHistoria! , o certame de minicríticas de cine máis famoso da comarca!  Velaquí as 40 críticas (en formato orixinal) desta edición,. Podedes lelas todiñas nos comentarios! As normas e o sentido do concurso xa o sabedes , pero por se acaso...: Para quen? Participan os meus alumnos de Historia de 1º de Bacharelato . Este ano, 40. Que teñen que facer? Eu reparto unha listaxe dunhas 50 pelis .  Cada un deles ten que elixir unha para ver antes dunha data límite. Condición obrigada: que non a viran nunca!  Onde e cando? Cando acabou o tempo para ver as pelis, un día, sen previo aviso reparto en clase un papel.  Cada participante ten 8 liñas e uns 20 minutos para escribir . Como facelo? A crítica debe ser algo máis que un resumo. Debe ter opinión, análise, orixinalidade e, sobre todo, espertar unha emoción no que le. Prohibido deix

V Concurso CineHistoria

Os bos costumes non se poden perder. Por iso, había que volver coa quinta edición do Concurso máis lonxevo (creo) do noso instituto.  Como cada ano, convoco aos meus alumnos de Historia do Mundo Contemporáneo (1º Bacharelato) a un certame, que non é máis que unha escusa para ver cine... e, a través dese cine, para tecer lazos invisibles coa Historia, ou sinxelamente coa vida .  Que como o facemos? Doado. Entrego unha lista ampla de películas coas que un se pode achegar á Historia (ou ao bo cine); concedemos un prazo de tempo para que cada alumno poida ver polo menos unha delas; e cando todos teñen visto xa a súa peli, chego un día por sorpresa a clase e exclamo: " Aquí comeza o Concurso de Críticas CineHistoria! ";  ese día, nun silencio de 20 minutos e baixo pseudónimo, cada alumno esfórzase por escribir a crítica da peli que viu, sabendo que debe facelo da forma máis persoal, orixinal e efectiva posible...   Con que premio? Con cal vai ser! Aquí comeza o V CONCURS

Concurso Galicia en Foto (II)

Aquí volve o noso concurso! E unha vez máis, non penso dicir onde está isto ... Porque queda da vosa man! Iso si, desta vez cambiamos o método de resposta: en vez de escribir a solución publicamente nun comentario, enviarédesma a min directamente facendo clic na parte superior do blog, onde di "INFO", e dentro diso en "CONTACTO". Unha vez aí, non tedes máis que poñer nome, email e a vosa resposta! Deste xeito chegará a min sen que outros poidan vela.  Gaña quen acerte o nome concreto e a función do lugar no que botei esta foto .  Tal e como prometera, desta vez agarda un premio de cine! O PRAZO PARA CONCURSAR  REMATA ÁS 23.00 HORAS DO SÁBADO 9 PUBLICAREI TODAS AS RESPOSTAS E O GAÑADOR AQUÍ AO LONGO DO DOMINGO 10 BRAVO CENTURIÓNS! O lugar da foto é o fermoso campamento romano de Aquis Querquennis,  en Bande (Ourense). Os vellos coñecían o sitio como A Cidá, pois vían muros e obras de edificacións antigas.  En 1947, ao construírse o Encoro d